“Varoluş, özden önce gelir” mottosu, Jean-Paul Sartre’ın varoluşçuluk (egzistansiyalizm) felsefesinin ana fikirlerinden sadece biridir. Öyle ki Sartre’ın felsefesini anlattığı konuşmalardan derlenen Varoluşçuluk isimli kitabında, ‘Hristiyan varoluşçular’ ile ‘Ateist varoluşçular’ın birleştiği motto olduğunu söyler.
Öz, bir nesnenin özelliklerinin değişmez bir bütünüdür, yani insanda öz denen şey kalıtımdır. Varoluş ise evrenin içinde gerçek olarak bulunuşudur bu da insanın düşünceleri, yaptıkları, yapamadıklarıyla kendini gerçekleştirmesidir. Sartre’a göre insanın bir tasarlanma amacı yoktur. Kağıt makasının aksine insan neye yarayacağını bilmeden dünyaya gelir ve varoluşunu, kendisini herhangi bir öze bağlamadan kendisi var eder. Yani insan, önce var olur, sonra da özünü yaratır. Nesnelerde olanın aksine; insan özü, işlevi ve işleyişi kendi var oluşundan önce belirlenmemiştir. Kişinin kendi belirlenimi dışında olan unsurlar; özler bireyi boğan, bireyi belli bir kalıba veya şablona uymaya zorlayan şeylerdir. (Gaia Dergi))
Ben değilim... O da değilim, bu da değilim... Hiçbir zaman bir şey olmadım! Ama onlar gene de sizi kendi keyiflerince nitelendirip bir kutuya koyarlar.
Beni
koruyan şey sağlam ahlâkım oldu!
Onu olduğu gibi seviyorum.
Yeniden kendimizi hissedebilmek istiyoruz. İçten ve yoğun bir duygu bizi kurtaracak.
J. P. Sartre
No comments:
Post a Comment