Özgürlüğün Ekolojisi // Murray Bookchin

Özgürlüğün Ekolojisi, Murray Bookchin

İnsanların diğer yaşam türlerinden daha gelişmiş olduklarını söylemek, yalnızca, insanların diğer türlere nazaran daha karmaşık, daha farklılaşmış ve bazı değerli niteliklerle daha çok donatılmış oldukları anlamına gelir. Son derece karmaşık ve öznel bir organizmalar grubu oluşturuyor olabiliriz; ancak gerçekte, atmosferdeki oksijenin büyük bir kısmını sağlayan denizlerdeki fitoplanktronlara -çok basit canlılara- onların bize olduğundan daha fazla bağımlıyız.

Çağımızda radikallerin yeterince değerlendiremedikleri en zorlayıcı gerçek olgu belki de kapitalizmin bu gün yalnızca bir ekonomi olmayıp bir topluma dönüşmüş olmasıdır.

Kadın, yaşamın temel yollarında yol göstericidir.

Kendimizi hiç bir zaman doğadan ayıramayız; kendimizi kendi iç organlarımızdan ayıramayacağımız gibi.

İnsan var olan tek ahlaki öznedir. Yaşam nasıl üreme ve metabolizma faaliyetinde yer alan proteinlerin ortaya çıkmasıyla baş göstermişse, etik de gerçek anlamda evrim sürecinde insanların ortaya çıkmasıyla baş göstermiştir. İnsanlar -ve yalnızca insanlar- kendi davranışlarını, doğru kabul edilmiş hak ve ödevlere ve akılcı bir biçimde gerekçelendirilmiş etik sorumluluklara da­yandırılan ilişkilere dönüştürerek kurumsallaştırdılar. Bu kitapta da gös­terdiğim gibi, etik sistemler değişken biçimde adetlerle veya gelenek­sel davranış biçimleriyle; ahlak kurallarıyla veya emirlerin yönlendirdi­ği davranışlarla ya da akılla veya mantıksal ve kavramsal düşünceyle des­teklenir.

Doğal evrimde, yaşamın karşı konulmaz şekilde bilinçliliğe ve özgürlüğe doğru gelişimine kılavuzluk eden önceden belirlenmiş hedefler ya da bir telos olduğunu ileri sürmüyorum. Ama bilinçliliğe ve özgürlüğe ulaşmanın potansiyelinin var olduğunda ısrar ediyorum.